Bóng đá là môn thể thao phổ biến nhất tại Iran, với hơn 10 triệu người hâm mộ. Đội tuyển bóng đá quốc gia Iran được thành lập vào năm 1920 và là một trong những đội tuyển bóng đá thành công nhất ở châu Á, từng giành chức vô địch Cúp bóng đá châu Á ba lần vào các năm 1968, 1972 và 1976.
Bóng đá đã có mặt tại Iran từ rất sớm, nhưng chỉ phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về lịch sử, thành tích và những ngôi sao của bóng đá Iran.
Lịch sử bóng đá Iran
Đầu thế kỷ 20 và Liên đoàn bóng đá Iran
Bóng đá được du nhập vào Iran vào cuối thế kỷ 19 bởi các thương nhân Anh. Các trận đấu bóng đá đầu tiên được tổ chức tại Tehran vào những năm 1890. Tuy nhiên, đến năm 1920 mới có sự thành lập chính thức của Liên đoàn bóng đá Iran (FFIRI) và đội tuyển bóng đá quốc gia Iran ra mắt.
Trong những năm đầu, bóng đá Iran không có sự phát triển đáng kể. Đội tuyển quốc gia Iran phải đến năm 1948 mới có trận đấu quốc tế đầu tiên, gặp Thổ Nhĩ Kỳ tại Istanbul. Tuy nhiên, Iran thua trận với tỷ số 6-1.
Sự thăng hoa và chinh phục châu Á
Vào những năm 1960 và 1970, bóng đá Iran bắt đầu phát triển mạnh. Đội tuyển quốc gia Iran giành chức vô địch Cúp bóng đá châu Á ba lần liên tiếp vào các năm 1968, 1972 và 1976. Điều đáng ngạc nhiên là Iran chỉ thua 1 trận trong 3 kỳ đấu này, và đều đánh bại được các đối thủ mạnh như Israel, Hàn Quốc và Iraq.
Ngoài ra, Iran cũng đã lập kỷ lục với chiến tích không thua bất kỳ trận đấu nào tại Cúp bóng đá châu Á 1968 và 1972. Thành tựu này khiến cho bóng đá Iran trở thành niềm tự hào của dân tộc và đồng thời khẳng định vị thế của mình trong khu vực.
Tham dự World Cup và những thử thách
Sau thành công ở châu Á, Iran đã có cơ hội tham dự World Cup lần đầu tiên vào năm 1978. Tuy nhiên, đội tuyển lại gặp phải nhiều khó khăn khi đối mặt với các đối thủ mạnh như Hà Lan, Peru và Scotland. Cùng với sự thiếu hụt kinh nghiệm và ý chí chiến đấu không cao, Iran đã chịu thất bại ngay ở vòng bảng.
Sau Cách mạng Hồi giáo năm 1979, bóng đá Iran bị ảnh hưởng nặng nề. Chính phủ mới cấm các cầu thủ và huấn luyện viên nước ngoài đến Iran, và nhiều cầu thủ Iran phải bỏ ra nước ngoài để thi đấu. Một số cầu thủ nổi tiếng của Iran như Ali Parvin và Gholam Hossein Mazloumi đã buộc phải kết thúc sự nghiệp quốc tế của mình và về nước.
Tuy nhiên, những năm 1990 là thời kỳ vực dậy đầy mạnh mẽ của bóng đá Iran. Đội tuyển quốc gia Iran giành chức vô địch Cúp bóng đá châu Á lần thứ tư vào năm 1990 và tiếp tục duy trì phong độ tốt trong thập kỷ sau đó.
Năm 1998, Iran lại có mặt tại World Cup lần thứ hai và đã tạo nên cú sốc khi đánh bại Mỹ với tỷ số 2-1. Tuy nhiên, đội tuyển không thể vượt qua vòng bảng và dừng bước ở vòng 16 đội.
Đội tuyển bóng đá quốc gia Iran
Đội tuyển bóng đá quốc gia Iran hiện tại được biết đến với biệt danh “Đội tuyển Sư tử Ba Tấc” hay “Đội tuyển Trắng xanh” với màu áo trắng và xanh lá cây. Họ đã có nhiều thành tích đáng nể trong lịch sử tham dự các giải đấu quốc tế.
Liên đoàn bóng đá Iran (FFIRI)
Liên đoàn bóng đá Iran (FFIRI) là tổ chức điều hành và quản lý bóng đá trong nước. FFIRI được thành lập vào năm 1920 và là thành viên của Liên đoàn bóng đá châu Á (AFC) và Liên đoàn bóng đá quốc tế (FIFA).
FFIRI cũng được biết đến với cái tên khác là “Hội đồng Bóng đá Iran” và có trụ sở tại Tehran. Nhiệm vụ chính của FFIRI là tổ chức giải vô địch bóng đá trong nước và quản lý các đội tuyển quốc gia.
Giải vô địch bóng đá Iran (Persian Gulf Pro League)
Giải vô địch bóng đá Iran, hay còn được gọi là Persian Gulf Pro League, là giải đấu hàng đầu trong hệ thống bóng đá Iran. Giải đấu này được thành lập vào năm 2001 và hiện tại có sự góp mặt của 16 đội bóng đá hàng đầu trong nước.
Sau khi kết thúc mùa giải, nhà vô địch và Á quân sẽ được tham dự AFC Champions League, giải đấu cao nhất cho các câu lạc bộ châu Á.
Hazfi Cup
Hazfi Cup là giải đấu cúp quốc gia của Iran. Giải đấu này được tổ chức từ năm 1975 và hiện tại có sự tham gia của 32 câu lạc bộ từ giải hạng nhất đến Persian Gulf Pro League. Đây là giải đấu có quy mô lớn nhất trong hệ thống bóng đá Iran.
Đội vô địch của Hazfi Cup sẽ được tham dự AFC Cup, giải đấu cúp quốc gia châu Á.
Siêu cúp bóng đá Iran
Siêu cúp bóng đá Iran là trận đấu tranh Siêu cúp giữa nhà vô địch giải vô địch bóng đá Iran và nhà vô địch Hazfi Cup trong năm đó. Trận đấu này được tổ chức từ năm 1992 và hiện tại được coi là một trong những giải đấu uy tín nhất trong hệ thống bóng đá Iran.
Cầu thủ bóng đá nổi tiếng của Iran
Bóng đá Iran đã sản sinh ra không ít những cầu thủ xuất sắc và nổi tiếng trong lịch sử. Dưới đây là một số cái tên đáng chú ý:
Ali Daei
Ali Daei là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong lịch sử bóng đá thế giới, với tổng cộng 109 bàn thắng trong 149 trận đấu cho đội tuyển quốc gia Iran. Anh cũng là cầu thủ có nhiều trận đấu nhất cho đội tuyển quốc gia Iran.
Daei cũng từng thi đấu cho các câu lạc bộ nổi tiếng như Bayern Munich và Hertha BSC tại Đức. Anh được bầu chọn là Cầu thủ hay nhất châu Á 2 lần vào các năm 1999 và 2004.
Ali Karimi
Được mệnh danh là “Maradona của Iran”, Ali Karimi là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất trong lịch sử bóng đá Iran. Anh từng thi đấu cho các câu lạc bộ tên tuổi như Bayern Munich và Schalke 04 tại Đức.
Karimi cũng từng giành danh hiệu Cầu thủ hay nhất châu Á năm 2004 và đã ghi được 38 bàn thắng trong 127 trận đấu cho đội tuyển quốc gia Iran.
Mehdi Mahdavikia
Mehdi Mahdavikia là cầu thủ nổi tiếng của Iran trong những năm 2000. Anh từng chơi cho các câu lạc bộ Bundesliga như HSV và Eintracht Frankfurt.
Mahdavikia cũng là thành viên của đội tuyển quốc gia Iran tham dự World Cup 2006 và đã ghi được 13 bàn thắng trong 111 trận đấu cho đội tuyển.
Những trận đấu đáng nhớ của đội tuyển bóng đá Iran
Iran vs Mỹ (World Cup 1998)
Trận đấu giữa Iran và Mỹ tại World Cup 1998 đã trở thành một trong những trận cầu kinh điển của bóng đá Iran. Đây là lần đầu tiên Iran tham dự World Cup và lại gặp phải đối thủ Mỹ, đất nước có quan hệ căng thẳng với Iran.
Các cầu thủ Iran đã có một màn trình diễn bùng nổ và đánh bại Mỹ với tỷ số 2-1, đồng thời làm nên kỳ tích khi giành chiến thắng trước một đối thủ mạnh hơn.
Iran vs Iraq (Cúp bóng đá châu Á 1976)
Đây là trận đấu chung kết Cúp bóng đá châu Á 1976 giữa Iran và Iraq. Trận đấu đã được diễn ra trên đất Thái Lan, nhưng vẫn thu hút sự quan tâm lớn của người hâm mộ trong nước.
Iran đã có chiến thắng chung cuộc sau loạt đá luân lưu cân não với tỷ số 4-2, mang về cho đội tuyển quốc gia Iran danh hiệu đầu tiên ở Cúp bóng đá châu Á.
Iran vs Qatar (Bán kết Asian Cup 2019)
Trận đấu giữa Iran và Qatar tại Bán kết Asian Cup 2019 là một cặp đấu được mong chờ trong giải đấu này. Iran đã có thể giành chiến thắng với tỷ số 1-0 nhờ bàn thắng duy nhất của Taremi và giành vé vào Chung kết Asian Cup lần thứ 4 trong lịch sử.
Đây cũng là lần đầu tiên một đội bóng Tây Á giành vé vào Chung kết Asian Cup liên tiếp trong 3 kì gần nhất.
Những giải thưởng và danh hiệu của bóng đá Iran
Với những thành tích đáng nể trong lịch sử, bóng đá Iran đã được vinh danh với nhiều giải thưởng và danh hiệu như sau:
- 3 lần vô địch Cúp bóng đá châu Á (1968, 1972, 1976)
- 5 lần vô địch Giải vô địch bóng đá Nam Á (2000, 2004, 2008, 2010, 2014)
- 1 lần vô địch Siêu cúp bóng đá châu Á (1976)
- 4 lần vô địch Giải vô địch bóng đá Tây Á (1993, 1997, 2000, 2008)
- 3 lần vô địch Giải vô địch bóng đá Đông Nam Á (2001, 2002, 2007)
Sự phát triển của bóng đá Iran trong những năm gần đây
Trong những năm gần đây, bóng đá Iran đã có sự phát triển đáng kể và trở thành một đối thủ đáng gờm tại khu vực Châu Á. Đội tuyển Iran liên tục giành được các danh hiệu ở các giải đấu quốc tế và cầu thủ người Iran cũng có mặt trong các câu lạc bộ hàng đầu châu Âu.
Với việc tiếp tục duy trì phong độ tốt trong thập kỷ sau này, bóng đá Iran hứa hẹn sẽ tiếp tục gây ấn tượng mạnh với các cầu thủ xuất sắc và những trận đấu đầy cảm xúc. Điều này cũng chứng tỏ sự phát triển bền vững của bóng đá Iran trong những năm qua.
Kết luận
Trên đây là một số thông tin cơ bản về lịch sử và sự phát triển của bóng đá Iran. Từ việc thành lập FFIRI vào năm 1920, cho đến các giải đấu quốc tế và danh hiệu được giành được trong suốt lịch sử, bóng đá Iran đã có một hành trình đầy gian truân và thành công.
Hiện tại, bóng đá Iran đang ngày càng phát triển mạnh mẽ và thể hiện được sức mạnh của mình trên đấu trường quốc tế. Với những cầu thủ xuất sắc và các giải đấu uy tín, chúng ta có thể hy vọng rằng bóng đá Iran sẽ tiếp tục đi lên và gây dấu ấn mạnh mẽ trong tương lai. Chúng ta hãy cùng theo dõi và ủng hộ đội tuyển Sư tử Ba Tấc trong những giải đấu sắp tới.
